Zdecydowana większość z nas zdaje sobie sprawę z nieuchronności postępu technologicznego i dostrzega płynące z niego korzyści. Jednocześnie rośnie świadomość zagrożeń związanych z nowymi technologiami. Najbardziej obawiamy się utraty prywatności, cyberterroryzmu i uzależnienia od internetu - wynika z najnowszych danych.
Jak pokazuje tegoroczna edycja badania Autopay Research “Polacy wobec zmian technologicznych”, stosunek Polaków do nowych technologii jest coraz bardziej dojrzały.
7 na 10 badanych zdaje sobie sprawę z nieuchronności technologicznego postępu. Co więcej, wyraźna większość (59 proc.) dostrzega pozytywny wpływ technologii na życie codzienne. Od zeszłego roku odsetek ten wzrósł o 5 punktów procentowych. Maleją nieco obawy przed zmianami technologicznymi. Za zagrożenie dla ludzi rok temu uważało je 26 proc. ankietowanych; dziś - 24 proc. Z 27 do 23 proc. spadł też odsetek osób odnoszących się do technologii z nieufnością.
Wzrost zaufania i akceptacji dla technologii nie znaczy jednak, że nie widzimy zagrożeń, jakie mogą ze sobą nieść. Przeciwnie - grupa twierdząca, że w związku z postępem technicznym nie ma żadnych obaw, na przestrzeni roku zmalała ponad dwukrotnie (z 18 do 8 proc.).
- Gremialnie doceniamy korzyści, jakie czerpiemy na co dzień z postępu technologicznego, to, w jaki sposób technologie ułatwiają nam życie - komentuje Sebastian Ptak, prezes Blue Media, polskiej spółki technologiczno-finansowej. - Jednocześnie, również za sprawą mediów, rośnie nasza wiedza na temat zagrożeń. A to co znane, zawsze jest mniej straszne. Stosunek Polek i Polaków do nowych technologii można określić jako coraz bardziej “dojrzały”. Wyniki naszego badania są w gruncie rzeczy bardzo optymistyczne. Rosnąca świadomość zagrożeń pozwala nam ich unikać.
Kobiety bardziej świadome
Brak obaw dużo częściej deklarują mężczyźni niż kobiety - i to czterokrotnie częściej: odpowiednio 12 proc. i 4 proc. wskazań. Prawidłowość tę, choć nieco mniej dobitnie, potwierdzają również szczegółowe pytania o świadomość konkretnych zagrożeń. Ta rośnie w całej populacji, najwyraźniej jednak - wśród kobiet.
Wśród obaw związanych z technologiami najczęściej wymieniana była utrata prywatności. Co istotne, grupa osób podzielających tę obawę wzrosła rok do roku z 53 do 60 proc. Na zagrożenia dla prywatności wskazało ponad dwie trzecie kobiet i ponad połowa mężczyzn. Nieco większe obawy związane z prywatnością w sieci przejawiają osoby powyżej 45. roku życia oraz mieszkające w dużych miastach.
- Dwa największe kłamstwa internetu to: jestem pełnoletnia/y oraz przeczytałam/-em regulamin i politykę prywatności. To dość dobrze ilustruje nasze podejście do prywatności w sieci. Inna sprawa, że mimo deklarowania słusznych obaw o naszą prywatność, dalej korzystamy - często bez jakiegokolwiek głębszego zastanowienia - z mediów społecznościowych. Z wyzwaniami tego typu zderzamy się dopiero od kilku lat, ale już dzisiaj rozważne korzystanie z mediów społecznościowych to ważna kompetencja, którą powinniśmy nabywać już na etapie szkolnym - komentuje Sebastian Ptak.
Na drugim miejscu w rankingu technologicznych zagrożeń znalazł się... cyberterroryzm, wymieniony przez ponad połowę ankietowanych (52 proc. wskazań, o 6 punktów procentowych więcej niż w ubiegłorocznych badaniach). Na trzecim zaś - uzależnienie od internetu, którego obawia się ogółem 46 proc. uczestników i uczestniczek badania, o połowę więcej niż rok wcześniej. Znów, zdecydowanie bardziej świadome zagrożeń w tym obszarze są kobiety, niż mężczyźni (odpowiednio 53 i 39 proc. wskazań).
Przyjdzie AI i nas zje
Równie dynamicznie - o prawie 50 proc. rok do roku! - rosną obawy dotyczące sztucznej inteligencji. O to, że stanie się “mądrzejsza od ludzi”, obawia się dziś 31 proc. ankietowanych (w zeszłym roku obawy te podzielało 22 proc. z nich). O utratę intelektualnej przewagi nad maszynami - czy raczej algorytmami - obawiają się częściej kobiety niż mężczyźni.
Co ciekawe, największe różnice między dwiema badanymi grupami wiekowymi występują w odpowiedziach na pytanie o automatyzację i możliwość związanej z nią utraty miejsca pracy. Dostrzega ją nieznaczny odsetek osób starszych (8 proc.), i aż co piąty respondent z grupy młodszej.
- To chyba najbardziej zaskakujący wynik naszego badania. Chociaż obawy związane z rozwojem sztucznej inteligencji przejawiają raczej osoby powyżej 45 r.ż. niż młodsi, to właśnie “młodzi” dużo bardziej boją się, że maszyny zabiorą im pracę. Różnica jest tu bardzo wyraźna. Może wynikać to z różnych perspektyw, jakie mają przed sobą osoby w różnym wieku. Dla osób dopiero zaczynających swoje kariery zawodowe, zagrożenie to wydaje się bardziej realne niż w przypadku osób dobrze umocowanych na rynku pracy. Szczególnie tych, którym do emerytury bliżej niż dalej. Pracownikom po czterdziestce czy pięćdziesiątce wydaje się, że nieuchronne zmiany na rynku pracy już ich nie dotyczą. Czy tak będzie, to się jeszcze okaże - zauważa prezes Blue Media.
- Ludzie młodzi uważani są za tych, którzy lepiej się adaptują do nowych warunków, szybciej przyswajają nowe technologie, łatwiej zmieniają pracę i zawody. Wielu ludzi nie pracuje przecież w zawodach, których się uczyli na studiach czy szkole średniej. To, co na pewno pokazują nasze badania, to swego rodzaju racjonalność i trzeźwy osąd sytuacji, wynikający z rosnącej wiedzy. Dlatego warto wsłuchać się w te obawy - i jest to zadanie zarówno dla twórców technologii, jak i architektów naszej gospodarczej i społecznej rzeczywistości - podsumowuje Sebastian Ptak.
------
Raport "Polacy wobec zmian technologicznych" jest częścią większego badania Autopay Research “Innowacje finansowe 2019”, zrealizowanego metodą CAWI (internetowe wywiady) przez agencją badawczą Satisface na grupie 1109 respondentów. Autopay Research to marka należąca do Blue Media.