Zmieniające się preferencje Polaków w zakresie źródeł energii wskazują na rosnące poparcie dla energetyki jądrowej. Jak wynika z badania Autopay "Postawy ekologiczne Polek i Polaków 2024", już połowa badanych (50 proc.) widzi w energii atomowej kluczowy element transformacji energetycznej kraju.
OZE nadal istotne, ale coraz droższe
Ponad trzy czwarte respondentów uważa, że OZE powinny być fundamentem polskiej energetyki, a 72 proc., popiera inwestycję w ich rozwój. Mimo tego, popularność tych rozwiązań maleje. Przyczyną może być przekonanie ponad połowy badanych (53 proc.), że koszty tych technologii są zbyt wysokie, choć to wydobycie węgla jest z roku na rok coraz mocniej subsydiowane. W tym kontekście energetyka jądrowa, postrzegana jako niskoemisyjne i stabilne źródło energii, zyskuje na znaczeniu. Jej pozytywny wpływ na środowisko dostrzega już czterech na dziesięciu badanych (42 proc.), co sugeruje rosnące zainteresowanie tą alternatywą.
Energia atomowa w walce z kryzysem klimatycznym
Energetyka jądrowa jest jednym z kluczowych źródeł niskoemisyjnej energii, odgrywającym istotną rolę w walce ze zmianami klimatycznymi. Pod względem emisji CO2 na jednostkę wytworzonej energii dorównuje najbardziej ekologicznym technologiom, takim jak energia wiatrowa, słoneczna czy wodna. Co ważne jest też odporna na warunki pogodowe, a przy występowaniu w Europie kilka razy w roku tzw. dunkelflaute, czyli krótkich okresów ze słabym wiatrem i nasłonecznieniem, staje się jedyną niskoemisyjną podstawą miksu energetycznego. To nie tylko teoretyczne założenia, lecz potwierdzone osiągnięcia, które wytyczają kierunek transformacji energetycznej.
W perspektywie przyszłości energetyka jądrowa może odegrać kluczową rolę nie tylko w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych, ale także w poprawie zdrowia publicznego. Więcej taniego prądu to więcej budynków ogrzewanych zimą pompami ciepła, a mniej piecami na węgiel i drewno, co jest głównym źródłem smogu. To istotne szczególnie w kontekście obaw społeczeństwa o własne zdrowie. Respondenci wskazują, że najbardziej obawiają się nowotworów (69 proc.), chorób układu krążenia i oddechowego (68 proc.) oraz innych poważnych schorzeń (63 proc.), na których pojawiania się wpływa zanieczyszczenie powietrza.
Mimo że jakość powietrza w Europie systematycznie się poprawia, a liczba przedwczesnych zgonów i przypadków chorób związanych z zanieczyszczeniem powietrza maleje, problem ten pozostaje istotnym zagrożeniem. Według raportów Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) każdego roku z powodu zanieczyszczeń powietrza przedwcześnie umiera około 300 000 Europejczyków, co nadal czyni je największym środowiskowym wyzwaniem dla zdrowia w regionie.
Atom, OZE, czy węgiel?
Dla polskiej energetyki rozwój energii atomowej mógłby oznaczać istotne odejście od uzależnienia od węgla i surowców kopalnych, których nadmierna eksploatacja niesie ryzyko wyczerpania zasobów w przyszłości, a korzystanie z nich staje się z każdym rokiem coraz droższe. Polacy są jednak w tej kwestii podzieleni – z jednej strony doceniają tańsze i bardziej ekologiczne rozwiązania, takie jak OZE i atom, z drugiej strony wciąż część społeczeństwa pozostaje przywiązana do tradycyjnej energetyki opartej na węglu.
Rosnące ceny energii oraz niepewność związana z dostępnością surowców, wzmocniona przez wojnę w Ukrainie, wydają się skłaniać Polaków do poszukiwania alternatyw. Jednocześnie paradoksalnie osłabiają ich przeświadczenie o konieczności odejścia od zastosowania węgla w polskiej energetyce. Obecnie przekonanie, że Polska powinna odejść od energii opartej na węglu - częściowo lub całkowicie wyraża odpowiednio 37 i 30 proc. respondentów. Co piąty respondent nadal uważa jednak węgiel za podstawę naszej energetyki.
Wpływ energetyki na nawyki Polaków
Wzrost cen surowców energetycznych widocznie jednak doskwiera Polkom i Polakom, którzy zmuszeni są wprowadzić zmiany w swoim codziennym życiu. Z badania Autopay wynika, że wiele osób, reagując na wzrost kosztów, decyduje się przede wszystkim na ograniczenie konsumpcji. Coraz większa liczba respondentów podejmuje także działania długoterminowe, takie jak docieplanie domów - widać wyraźny wzrost popularności tego rozwiązania z 42 na 63 proc. odpowiedzi w ciągu zaledwie dwóch lat. Na popularności zyskała również zmiana ogrzewania na gazowe czy inwestycja w samochody elektryczne.
Co ciekawe, te wybory nie tylko pozwalają zmniejszyć bieżące wydatki, ale także przyczyniają się do ograniczenia zależności od surowców kopalnych, wspierając transformację energetyczną w Polsce. Konsumenci – świadomie lub nie – walcząc o stabilność własnych budżetów wybierają rozwiązania bardziej przyjazne środowisku.
Grafiki do pobrania
Wykres nr 1, Wykres nr 2, Wykres nr 3
Autopay to polska spółka technologiczno-finansowa założona w 1999 roku w Sopocie. Powstała jako wspólne przedsięwzięcie dwóch studentów zafascynowanych nowymi technologiami, którzy do dzisiaj zasiadają we władzach spółki (Andrzej Antoń i Konrad Kucharski). Z usług Autopay korzysta ponad 10 mln osób miesięcznie - płacąc za zakupy przez internet, regulując online swoje rachunki, doładowując telefon online, autoryzując płatność SMSem, płacąc automatycznie za autostrady w Polsce czy kupując elektroniczne winiety do Austrii, Bułgarii, Czech, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii i Węgier, a wkrótce także do Rumunii. Z produktów Autopay korzysta też ponad 50 tys. firm prowadzących biznes online.