Sklepy w modelu dark stores wchodzą w fazę dynamicznego rozwoju. Kanał internetowy odnotował olbrzymi wzrost w trakcie pandemii i wielu klientów przyzwyczaiło się do tej formy zakupów. Czy czeka nas nowa rewolucja na rynku zakupów?
Po rynku e-commerce, m-commerce, obserwujemy narodziny q-commerce – błyskawicznej odmiany e-handlu, znanej także jako on-demand delivery lub e-grocery.
Usługi kurierskie dowożące jedzenie, takie jak UberEats, Bolt Food, Wolt czy Glovo zyskały na popularności w trakcie pandemii i pracy zdalnej. Dysponujące własną infrastruktura sieci sklepów detalicznych we współpracy z nimi chcą teraz przekonać Polaków, że po zakupy nie muszą wychodzić do osiedlowego sklepu. Pieczywo, owoce czy kosmetyki w 20, 15, a nawet 10 minut dostarczy kurier.
Czym jest dark store?
To sklep, który wygląda jak supermarket lub magazyn o układzie przypominającym tradycyjny sklep. Jeśli nawet dark store zlokalizowany jest przy ruchliwej ulicy, to klienci nie mają tam wstępu. Półki i alejki są ponumerowane, dzięki czemu pracownicy kompletując zamówienie nie tracą ani sekundy, a ich trasę optymalizuje aplikacja. Kompetencje technologiczne i systemy zarządzania zaopatrzeniem i zamówieniami są w tym segmencie usług kluczowe. Złożone przez aplikacje zamówienia trafiają do najbliższego sklepu i stamtąd odbierają je kurierzy.
Dla “ciemnego sklepu” kluczowa jest lokalizacja. Wszystko po to, by kurierzy na rowerach czy skuterach byli w stanie dotrzymać obietnicy czasu dowozu. Towary sprzedawane są w cenach sklepowych, koszt dostawy zależy od kwoty zamówienia, a te realizowane są zwykle w godzinach 7-23. Chociaż podstawą oferty jest własny asortyment, niektóre sklepy zapowiadają wspieranie lokalnych piekarni lub cukierni.
Sprzedaż w modelu dark stores narodziła się już dwie dekady temu w Wielkiej Brytanii, a pionierem był Sainsbury's. Rynek nie był jednak wówczas na to gotowy. Pewną popularność zdobył za to model sprzedaży click-and-collect (zamawianie online, odbiór osobisty w sklepie). Dziś na brytyjskim rynku q-commerce konkurują ze sobą Bolt, Getir, Gorillas, Dija, Weezy, Asap, Zapp, Fancy czy rosyjski Jiffy.
Co ciekawe, już 30 proc. rynku spożywczego online w Moskwie przejęły ekspresowe dostawy. Potencjał q-commerce dostrzegła sieć sklepów Whole Foods należąca do Amazon, otwierając w ubiegłym roku pierwszy sklep tego typu na nowojorskim Brooklynie.
Mordercza konkurencja na nowym rynku
W Polsce powoli rozpoczyna się zacięta walka o rynek dostaw ekspresowych. Rywalizują ze sobą Biedronka, Carrefour, Żabka, marki znane dotąd z usług kurierskich jak Bolt, Glovo, Wolt, czy specjalne aplikacje jak Jokr, Lisek czy Swyft.
Estońska firma Bolt od wiosny 2020 r. oferuje usługę Bolt Food – dostawę jedzenia z restauracji czy stacji paliw Circle K. czy zakupy ze sklepu Carrefour. Bolt z dostawą ekspresową obecny jest już w Czechach i przymierza się do wejścia do Polski i innych krajów Europy Wschodniej oraz do Skandynawii.
W sierpniu hiszpański Glovo uruchomił szybkie zakupy w Warszawie, do końca roku chce być obecny w Łodzi, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu i Gdańsku. W każdym z tych miejsc zostaną otwarte co najmniej dwa mikrocentra dystrybucji. Globalnie do końca roku firma chce uruchomić aż 175 tego typu obiektów. Z podobną usługą Glovo działa już w Gruzji, Hiszpanii, Portugalii, Włoszech. Firma planuje ekspansję do kolejnych 16 krajów.
Sieć własnych dark stores – każdy z ofertą ponad 1000 produktów – pod nazwą Wolt Market rozwija fińska firma. Usługi ekspresowej dostawy – do 20 minut – oferuje już w Grecji i Finlandii, a wkrótce ma otworzyć swoje magazyny także w Czechach, na Węgrzech i w Danii.
Najpierw Warszawa, potem kolejne miasta
Od 2020 r. sukcesywnie na terenie kilkunastu dzielnic Warszawy działa aplikacja i sklepy Lisek. Firma oferuje artykuły spożywcze, akcesoria dla dzieci, produkty kosmetyczne, chemiczne, także dla zwierząt, gwarantując dostawę w 10 minut. Zamówienia można składać codziennie od 8:00 do 23:00.
Również w Warszawie od czerwca 2021 r. działa Jokr. Firma stopniowo otwiera kolejne mikro-magazyny i poszerza zasięg swoich usług. Z aplikacji mogą korzystać osoby mieszkające w promieniu 2 km od dark store, a zamówienia przyjmowane są codziennie między 7.30 a 23.30. Czas dostawy to 15 minut.
Z kolei mieszkańcy Wrocławia mogą obecnie korzystać z oferty niemieckiej firmy GetnowX, każdego dnia w godzinach 11:30-22.
Duże sieci handlowe nie tracą czasu
Od kwietnia 2020 r. Biedronka we współpracy z Glovo i przez swój sklep internetowy oferuje w 31 miastach zakupy w czasie krótszym niż 60 minut. Natomiast w październiku 2021 r. uruchomiła usługę ekspresowej dostawy pod nazwą Biedronka Express BIEK. We współpracy z Glovo dostarczać będzie produkty ze swoich mini-centrów w 15 minut, w godz. 8-23 przez 7 dni w tygodniu. Początkowo usługa ma być dostępna w sześciu miastach Polski w promieniu 2 km od mini-centrów dystrybucyjnych Biedronki: w Warszawie (4 mini-centra), Łodzi (2), Krakowie (3), Gdańsku (2), Wrocławiu (2) , Poznaniu (1). W ofercie znajduje się 1,2 tys. produktów spożywczych, słodyczy, środków czystości. Zamówienia dostarczą kurierzy Glovo pracujący wyłącznie na zlecenie sieci.
Również Żabka zapowiedziała oficjalnie wejście na rynek q-commerce, powołując spółkę Lite e-Commerce, która ma odpowiadać za stworzenie rozwiązań na rynku ekspresowych zakupów. W Warszawie powstają pierwsze testowe placówki. Usługa ma wyróżniać się krótkim czasem dostawy, szerokim asortymentem, możliwością zamówienia oferty marek dostępnych wyłącznie w sklepach Żabka. To kolejne rozwiązanie Żabki na rynku e-commerce. W czasie pandemii Żabka uruchomiła usługi Zamów i odbierz oraz Żabka do domu we współpracy z UberEats.
Ekspresowe dostawy to niezwykle gorący temat w branży handlu. Nic więc dziwnego, że wejście dużych graczy detalicznych na ten rynek we wczesnej fazie jego rozwoju wydaje się dobrym ruchem. Sklepy w czasie pandemii miały okazję testować sprzedaż online wraz z dowozem i teraz chcą iść dalej.