Chargeback został pomyślany jako forma zabezpieczenia konsumenta, która chroni użytkowników kart płatniczych przed błędami w transakcjach, oszustami lub sytuacjami losowymi.
Na polskim rynku znajdowało się 44 mln kart płatniczych, w tym 84 proc. kart debetowych i 11 proc. kredytowych wg danych NBP z czerwca 2022 r. Kart aktywnych, tj. kart, którymi została dokonana co najmniej jedna transakcja gotówkowa bądź bezgotówkowa było 72 proc.
Z raportu Gemius E-commerce w Polsce 2022 wynika, że kartą za zakupy online płaci 43 proc. klientów, to trzecia najbardziej popularna forma płatności online po szybkich przelewach i płatnościach mobilnych.
Czym jest chargeback?
Chargeback oznacza obciążenie zwrotne i jest procedurą zwrotu środków za transakcję dokonaną kartą płatniczą. Przeprowadza ją wystawca karty na podstawie reklamacji klienta, w sytuacji gdy ten m.in. nie otrzymał produktów albo usług, za które zapłacił lub okazały się uszkodzone, nastąpiła pomyłka techniczna w rozliczeniu transakcji lub transakcja nosi znamiona oszustwa. To definicja chargebacku wg NBP.
Chargeback dotyczy transakcji kartami debetowymi, przedpłaconych i kredytowych realizowanych w terminalu, bankomacie i online. Chargeback nie dotyczy przelewów między kartami oraz transakcji we wpłatomatach.
Kiedy możesz skorzystać z usługi chargeback?
Możliwość skorzystania z chargebacku jest jednym argumentów na rzecz korzystania z płatności kartą. Dzięki procedurze chargeback możesz dokonać zwrotu środków, gdy nie otrzymałeś opłaconych towarów lub usług zgodnie z opisem lub umową lub sprzedawca nie jest w stanie zrealizować zamówienia. Jednak klient składa do banku wniosek z prośbą o zwrot wydatków wówczas, gdy nie może ich wyegzekwować od sprzedawcy. W praktyce usługa sprawdza się w znacznie większej liczbie przypadków, z których wiele ma charakter techniczny.
Kiedy jeszcze możesz ubiegać się o zwrot pieniędzy?
Jak zrobić chargeback?
W celu odzyskania utraconych środków klient kontaktuje się z bankiem, który wydał kartę i składa reklamację. Klient zgłaszając reklamację w oddziale banku, listownie, telefonicznie lub online powinien zapoznać się z wymaganiami odnośnie dokumentacji takiej jak rachunki, zgłoszenie przestępstwa na policji, komunikacja e-mailowa ze sklepem dowodząca, że klient podejmował działania we własnym zakresie. Do rozpoczęcia procedury chargeback bank wymaga również załączenia historii korespondencji ze sprzedawcą lub usługodawcą, która ma dowieść, że klient samodzielnie próbował odzyskać pieniądze.
Po otrzymaniu zgłoszenia bank za pośrednictwem organizacji płatniczej kontaktuje się z akceptantem płatności, który ma obowiązek udowodnienia, że wywiązał się z umowy. Jeśli sprzedawca nie potrafi tego dowieść lub nie udziela odpowiedzi w określonym terminie, bank uznaje zasadność reklamacji.
W Polsce rynek wystawców kart podzielony jest niemal równo wśród VISA (53,06 proc) i Mastercard (46,7 proc), ze śladowym udziałem kart własnych banków (0,24 proc). Określają one warunki i terminy na zgłoszenie reklamacji, najczęściej jest to 120 dni od wykonania transakcji, w przypadku transakcji zagranicznych do 180 dni. Rozpatrując zgłoszenie bank przeprowadza je zgodnie z regulacjami organizacji płatniczej wydającej kartę. W praktyce banki zwracają klientowi pieniądze w momencie rozpoczęcia procesu lub mogą je zablokować do jego zakończenia. Usługa chargeback jest bezpłatna.
Jako, że usługa chargeback dotyczy wyłącznie płatności kartami, banki informują, że kupując dodatkowe ubezpieczenie można ubiegać się o zwrot pieniędzy z transakcji realizowanych przelewem internetowym lub BLIK-iem.