Pod koniec listopada 2019 roku Parlament Unii Europejskiej i Rada (UE) uchwaliły tzw. dyrektywę Omnibus, która przewiduje wprowadzenie zmian w unijnym prawie ochrony konsumentów. Jednak Omnibus to nie jedyny dokument regulujący dla e-commerce. Jakie inne dyrektywy obowiązują branżę e-handlu i co oznaczają dla sklepów internetowych?
Każdy właściciel sklepu internetowego ma przed sobą określone obowiązki prawne do spełnienia. Część z nich wynika z rezolucji ustalonych przez organy Unii Europejskiej. Dokładnie mowa o trzech dyrektywach:
Wspomniane wyżej dokumenty wymagają przygotowania ustaw implementujących – jednak na ten moment – znane są jedynie ich projekty. Początkowo zakładano wprowadzenie pierwszych dwóch dyrektyw (towarowej i cyfrowej) do dnia 1 stycznia 2022 r. a Omnibus do 28 maja 2022 r. Proces legislacyjny w Polsce jednak wydłużył się i europejskie akty prawne do tej pory nie zostały wdrożone.
Dyrektywa towarowa
Do polskiego systemu prawnego powinna była zostać wdrożona 1 stycznia 2022 r. Zmiany, które ze sobą niesie są znaczące i wpłyną na treść regulaminów sklepów internetowych.
Najważniejsze z nich to:
1. Nowe zasady rękojmi (reklamacji)
Zmiany obejmą ograniczenie możliwości żądania przez konsumenta obniżenia ceny lub złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy (gdy towar ma wadę) do kilku określonych przypadków:
Co więcej – zgodnie z proponowanymi zapisami – fakt niezgodności towaru z umową jest elementem istotnym, co w konsekwencji oznacza, że to sprzedawca ma obowiązek udowodnić, że jest inaczej i kupujący (konsument lub tzw. uprzywilejowany przedsiębiorca) może skorzystać z tej formuły reklamacji.
2. Sposób dostarczenia towaru z wadą (reklamowanego) w przypadku naprawy lub wymiany
W przypadku, gdy produkt jest wadliwy i kupujący zgłasza reklamację – na sprzedawcy spoczywa obowiązek nie tylko pokrycia kosztów odesłania do niego produktu, ale także zorganizowania transportu (np. zamówienia kuriera).
3. Sposób dostarczenia towaru z wadą (reklamowanego) w przypadku odstąpienia od umowy
Gdy kupujący decyduje się na odstąpienie od umowy z uwagi na wadę produktu – konsument niezwłocznie samodzielnie odsyła towar a sprzedawca zwraca cenę do 14 dni od otrzymania zwrotu lub dowodu jego odesłania.
4. Brak możliwości ograniczenia rękojmi
Aktualnie rękojmia może być ograniczona lub wyłączona w stosunku do tzw. przedsiębiorcy uprzywilejowanego – nowy projekt od tego odchodzi.
5. Produkt z elementami cyfrowymi
Dotyczy przede wszystkim sprzedawców produktów elektronicznych, które w założeniu ustawodawcy zawierają w sobie treść lub usługę cyfrową, bez której nie są w stanie poprawnie funkcjonować (np. smartwatch). W przypadku treści cyfrowych powiązanych z tego typu produktami stosuje się przepisy dotyczące przeniesienia własności towaru.
Dyrektywa cyfrowa
Dotyczy treści cyfrowych, które do tej pory podlegały regulacjom w nieznacznym stopniu. Jednak zapowiadana ustawa ma to zmienić. W jaki sposób?
W praktyce oznacza to, że “wreszcie” będzie specjalistyczna wykładnia do stworzenia regulaminu dla sklepów sprzedających treści cyfrowe.
Dyrektywa Omnibus
Choć planowo miała być wdrożona jako ostatnia spośród zaplanowanych – tak naprawdę niesie ze sobą najwięcej zmian, które obejmują zarówno regulamin sklepu internetowego, jak i jego funkcjonowanie.
Szerzej na temat nadchodzących wraz z Omnibusem zmian pisaliśmy na blogu Blue Media jakiś czas temu. Dla krótkiego przypomnienia – można je uporządkować w siedem zasadniczych obszarów:
1. Regulacje, których celem jest zapewnienie uczciwej prezentacji ceny
Wyzwaniem będą tu produkty o krótkim okresie ważności a także usługi, gdzie ich świadczenie bywa bardziej złożone niż sprzedaż towaru. Sprzedawcy internetowi liczą na jednoznaczne zapisy w ustawie lub odpowiednią wykładnię.
2. Regulacje, które zapewnią, że prezentowanie w witrynie sklepu opinie o nim i oferowanych produktach są autentyczne
Na sprzedawcy będzie spoczywać odpowiedzialność za wskazanie (w formie deklaracji) czy i w jaki sposób troszczy się o to. Zarówno o pozyskanie, jak i weryfikację.
3. Regulacje, które mają na celu wyjaśnienie sposobu prezentowania wyników wyszukiwania w zasobach sklepu
4. Regulacje, które obejmą platformy sprzedażowe pośredniczące w transakcjach
5. Regulacje istotne przy zawieraniu umów poza lokalem przedsiębiorstwa - szczególnie istotne w przypadku nieuczciwych praktyk stosowanych przez firmy podczas prezentacji zakupowych
6. Regulacje, których celem jest zapobieganie nieuczciwym praktykom odsprzedaży biletów na imprezy kulturalne czy sportowe
7. Regulacje usprawniające sprzedaż treści cyfrowych
Branżę e-commerce czeka w najbliższym czasie sporo zmian prawnych. Brak ustawowych regulacji, a także wytycznych może niepokoić uczestników rynku. Warto śledzić branżowe media i analizy ekspertów, by nie być zaskoczonym. A planowane zmiany można wprowadzać sukcesywnie. Ustawodawca zapewne zaproponuje rozsądny terminarz na ich wdrożenie.