Planowana z mistrzowską precyzją logistyka jest dziś krwiobiegiem biznesu. Wykorzystanie zasad lean management wspiera organizacje w doskonaleniu procesów i eliminacji strat.
O tym, czy materiały trafią terminowo do fabryki, a produkty do hurtowni decyduje zarządzanie łańcuchem dostaw. W nastawionej na redukcję kosztów produkcji globalnej gospodarce oznacza to zamawianie podzespołów z fabryk po drugiej stronie globu. Jak gęsta i złożona jest to sieć zależności przekonaliśmy się w roku 2020, gdy globalny lockdown wywołał zapotrzebowanie na towary. Albo w marcu 2021 roku, gdy płynący z Malezji do Rotterdamu kontenerowiec Ever Given na 6 dni zablokował ruch w Kanale Sueskim, odpowiedzialnym za 10 proc. światowego handlu.
Abstrakcyjne pojęcie globalnego łańcucha dostaw nabrało nagle konkretnego znaczenia.
Wyzwania stojące dziś przed logistyką dotyczą zarówno skali makro, jak i tzw. ostatniej mili - obsługiwanej przez kurierów, paczkomaty, a w przyszłości może przed drony czy samobieżne pojazdy.
Dziś o skuteczności logistyki decydują zaawansowane programy zarządzające, algorytmy AI i technologie nawigacyjne. Choć tempo zmian w łańcuchu dostaw jest coraz szybsze, tylko 42 proc. organizacji łańcucha dostaw przyjęło metodykę zwinną, dzielącą projekty na mniejsze etapy i pozwalającą na szybsze uświadomienie sobie niepowodzeń i relokację wysiłków - czytamy w raporcie Gartnera Predicts 2021: Supply Chain Technology.
Systemową odpowiedzią na potrzeby branży logistycznej jest wykorzystanie rozwiązań dobrze znanych z metodyki lean management.
Czym jest koncepcja Lean Management?
Lean management wywodzi się z systemu zarządzania Toyota Production System opracowanego przez japońskiego producenta aut w latach 40. TPS był nastawiony na usprawnianie procesów produkcji, magazynowania i logistyki w celu dostarczenia wartości klientowi. Jednocześnie podejście lean wiąże się z rozpoznaniem i eliminowaniem marnotrastwa energii, materiałów i procesów w całym strumieniu wartości.
TPS stał się zaczątkiem szczupłego zarządzania produkcją, które zwiększało wydajność i skracało czasu cyklu przy jednoczesnym wykorzystaniu dostępnych zasobów. Celem jest optymalizacja procesów, elastyczna produkcja, redukcja odpadów, efektywne wykorzystanie zasobów i czasu pracy zespołu.
Koncepcja lean management jest powtarzalnym procesem, który obejmuje 5 kroków.
1. Określanie wartości dla klienta
Wartość leży w problemie, który próbujesz rozwiązać dla klienta. Konkretnie, w tej części rozwiązania, za którą klient chce zapłacić.
2. Mapowanie strumienia wartości
Identyfikacja i zrozumienie etapów w łańcuchu procesów umożliwia identyfikację luk w procesach, które nie tworzą wartości. Pomaga to zrozumieć, w jaki sposób wartość jest tworzona w produkcie z perspektywy klienta.
3. Usprawnienie przepływu procesów
Po zmapowaniu strumienia wartości, należy upewnić się, że przepływ pracy każdego zespołu pozostaje płynny. Dzięki temu produkt będzie płynął w kierunku klienta, przy jednoczesnej minimalizacji przerw, zakłóceń i przestojów.
4. Stworzenie systemu przyciągania klienta (customer pull)
System pull to proces produkcji lub usług zaprojektowany w celu zminimalizowania zapasów poprzez pracę, która odpowiada na zapotrzebowanie klienta. Jest to również znane jako system just in time (JIT), ponieważ działa on dokładnie na czas, dostarczając towary, gdy są one potrzebne, zamiast gromadzić zapasy.
5. Ciągłe doskonalenie
Lean management to nie jednorazowa zmiana, a proces wymagający ciągłej poprawy. W miarę jak wartość jest określana, strumienie wartości są identyfikowane, zbędne kroki są usuwane, a przepływ i produkcja na czas zapewnione, cały proces należy rozpocząć ponownie.
Szczupłe zarządzanie w logistyce
Lean logistics koncentruje się na identyfikacji i eliminowaniu z łańcucha dostaw marnotrawstwa czasu i zasobów w celu zwiększenia wydajności procesów logistycznych w firmie. Celem jest tutaj rozpoznanie i usunięcie z łańcucha dostaw niepotrzebnych punktów styku, redukcja kosztów procesów logistycznych i innych czynności, które nie dostarczają dodatkowej wartości. Podjęcie tych kroków umożliwia skrócenie cyklu realizacji zamówienia, zwiększenie przepływu produktów, a w ten sposób minimalizację kosztów.
Jak osiągnąć ten cel? Wykorzystując metodę mapowania strumienia wartości i analizę procesów. Poprzez lepsze zarządzanie zapasami i materiałami, a także poprzez eliminację nadmiaru zapasów i maksymalne wypełnienie transportu. Nadmiar zapasów prowadzi do marnotrawstwa, a zbyt małe zapasy skutkują dłuższym czasem oczekiwania i niezadowolonymi klientami. Analizując dane, optymalizacja wykorzystanie sprzętu, usuwając nadmiarowe elementy i utrzymując niskie stany magazynowe firma ma pewność, że linie produkcyjne pracują bez zakłóceń i bez konieczności utrzymywania zapasów przez dłuższy czas.
Gdzie powstają straty? Tam, gdzie istnieje nadmiar produktów w magazynach, zbyt długo trwa rozładunek albo zbyt czasochłonna jest biurokracja. Tam, gdzie długo czeka się komponenty, gdzie brakuje stałych dostawców, gdzie trasy przejazdów nie są zoptymalizowane, a ciężarówki wożą powietrze.
Wprowadzając szczupłe myślenie do łańcucha dostaw, organizacje poprawiają obsługę klienta, zmniejszając negatywny wpływu na środowisko poprzez redukcję odpadów. Podjęte działania są jednocześnie elementem odpowiedzialności społecznej firmy.
Walka z odstępstwami, czyli droga do doskonałości
Podejście wypracowane w Systemie Produkcyjnym Toyoty identyfikuje trzy rodzaje odchyleń: muda, mura, muri. Muda wskazuje na marnotrawstwo w firmie i polega na identyfikacji procesów, które nie dodają wartości. Istnieją dwa rodzaje mud.
Pierwsza odnosi się do działań, które nie dodają wartości, ale są konieczne jak kontrola jakości czy testowanie bezpieczeństwa produktu.
Drugi wariant mudy odnosi się do działań, które trzeba wyeliminować. Ich zakres opisuje skrót: TIMWOOD.
- Transport Transportation) – nadmiar przepływ produktów
- Zapasy (Inventory) – zbyt dużo surowców w magazynie
- Ruch (Motion) – zbyt duży ruch maszyn lub ludzi
- Oczekiwanie (Waiting) – oczekiwanie na surowce lub klienta
- Nadprodukcja (Overproduction) – wytwarzanie produktów, których nikt nie kupuje
- Nadmierne przetwarzanie (Over-processing) – nadmiar działań w stosunku do wymagań klienta
- Defekty (Defects) – wysyłanie wadliwych produktów, które zostaną zwrócone
Mura oznacza nierówność. Odnosi się np. do cyklu życia produktu, gdy praca nie jest równomiernie rozłożona. Z kolei muri to nadmierne obciążenie pracą ludzi lub produkcją. Równomiernie rozłożone i sprawiedliwe obciążenie pracą eliminuje Muri.
Korzyści wynikające z logistyki lean
Jedną z istotnych korzyści płynących z logistyki lean jest zarządzanie zapasami. Firmy nie magazynują na zapas, ale zamawiają w miarę potrzeb. Zbyt duże zapasy to strata pieniędzy. Zapasy są uzupełniane tylko wtedy, gdy pojawia się taka potrzeba.
Kolejną zaletą lean logistics jest analiza procesów, dzięki czemu cykle życia procesów są bardziej wydajne i szybsze. W efekcie produkt dociera do klienta szybciej i przy mniejszym wysiłku ze strony firmy.
Wdrożenie lean management w logistyce jest sposobem na ograniczenie marnotrawstwa i obniżenie kosztów działalności w następujących obszarach:
- Zapasy – celem jest posiadanie zapasów produktów w takim stopniu, aby zaspokoić potrzeby klientów. Każdy nadmiar generuje wydatki związane z przechowywaniem.
- Magazynowanie – choć nieuchronne, jest zawsze marnotrawstwem i dodatkowym elementem w łańcuchu dostaw.
- Ciężarówki – ładowanie produktu na ciężarówkę jest aktywnością, która jest formą marnotrawstwa. Celem jest minimalizacja liczby ciężarówek transportujących produkt.
- Podróż – należy możliwie skracać czas podróży czas, w którym produkty są w drodze. Należy zminimalizować i łączyć możliwie wiele produktów w jednym transporcie.
- Ludzie – celem jest automatyzacja obsługi związanej z pakowaniem i wysyłką produktów, aby pracownicy mogli wykonywać bardziej produktywne zadania.
Podsumowanie
Stosowanie podejścia lean management to długoterminowa inwestycja skutkującą poprawą jakości, ograniczeniem marnotrawstwa i lepszymi wynikami finansowymi. Ciągle analizując, doskonaląc procesy i wprowadzając ulepszenia organizacje mogą efektywniej zarządzać pracą zespołów. Te z kolei zyskują czas na wprowadzanie kolejnych innowacji w celu dostarczenia najlepszej wartości klientowi.
💡 Jeżeli szukasz profesjonalnych usług dla e-commerce – kliknij w link, a przejdziesz do specjalnego marketplacu z ofertami naszych partnerów, np. audyt SEO, usługi prawne, usługi reklamowe, itp.